Savenije (y)
Officiële verklaring:
Het betreft een patroniem uit de Waals-Luikse regio dat zijn
oorsprong vindt in een Germaanse Sav/Sab-naam, bijvoorbeeld
Savary < Sabaricus/Savaricus; als vleivorm daarvan: Savené/Savenay/Savenil.
naamsvermeldingen en literatuurreferenties:
• Saveneal de Broucke, Bassenge 1454; Giclet Saveneal,
Glaaien 1522 = Gilet Saveneau, 1530; Gilles Sauvenia, Waver
1598 [WFB].
• [J. Herbillon, Le nom de famille Sa(u)venay', in:
La Vie Wallone 52 (1978), p 117-119; vgl. DNFBR].
• Frans soldaat ca. 1800 [Oude Pekela… toch anders!,
1974, p 102].
• Een stamboom begint in de omgeving van Tongeren in
Belgisch Limburg bij Johannes Savene, huw. Val-Meer 1706;
vader van:
- 1. Willem Savene (ook met de naamsvormen Wilhelm en Guillaume),
geb. Millen 1709; vader van Jan Savene, geb. Val-Meer 1742;
vader van Willem Savenay (Zichen-Zussen-Bolder 1773-1852);
vader van Servatius Savenay (Zichen-Zussen-Bolder 1815 - Val-Meer
1890 ); vader van Willem Savenay (Zichen-Zussen-Bolder 1850
- Val-Meer 1921); vader van Servais Jozef Savenay (Tongeren
1885 - Val-Meer 1960), enz.;
Ik vind het ook nogal vergezocht dat mensen een oude Germaanse
naam gaan gebruiken die al een tijdlang uit gebruik is.
Maar goed Benno Schulenberg vroeg voor mij eens verder en kwam met het
volgende:
Monsieur,
Suite à votre message, nous vous communiquons les renseignements
suivants.
Votre question ne se situe pas en marge de la toponymie, mais au coeur
même de celle-ci. En effet, dans les exemples que vous citez, ce
n'est pas la syllabe -nay qui est significative, mais la finale -ay.
Cette finale est l'un des très nombreux résultats d'un
suffixe
gaulois -acos, latinisé en -acum, qui a servi aux Romains lors
de la période gallo-romaine (entre le IIe et le IVe siècles)
pour
nommer les lieux qu'ils défrichaient et exploitaient : ces nouveaux
noms de lieux étaient formés du nom du propriétaire
du domaine
rural, le plus souvent romain, auquel était ajouté ce suffixe
gaulois ayant une valeur d'appartenance ; associé à un
nom de personne, il exprimait la notion de "domaine de..." Ainsi,
dans les noms que vous citez, Artenay vient d'un nom d'homme gallo-romain "Artenus" et
du suffixe -"acum", Parthenay d'un nom d'homme latin "Parthenus" et
du suffixe "-acum" ; un "n" est souvent présent
car de nombreux noms latins se terminent par -"nus", mais on
trouve aussi des noms en "-ay", comme Chissay (41), qui vient
d'un nom d'homme latin "Cassus" et du suffixe "-acum".
Ce suffixe d'appartenance -acum est resté productif assez longtemps
pour qu'on le retrouve lié également à des noms
de personnes
germaniques, ce qui prouve qu'il a été en usage après
les Grandes Invasions.
Par ailleurs, selon les parlers des régions de la Gaule où il était
utilisé, le suffixe -acum a donné des résultats
très différents,
dont les principaux sont les suivants :
- Dans le sud-ouest de la France, il a donné les noms en -ac
: Jonzac, Cognac, Savignac...
- En Alsace et dans la Lorraine germanisée, il a donné les
noms en -ig et -ach : Mutzig, Rouffach
- En Normandie et dans le Bassin Parisien, il a donné les noms
en -y : Orly, Poissy, Quevilly
- En Poitou, Saintonge et marges armoricaines, il a donné les
noms en -é ou en -ec : Aubigné, Bléré, Liré,
Ruffec
- En Auvergne et Limousin, il a donné les noms en --at : Auriat,
Clémensat, Jenzat
- En Picardie, il a donné les noms en -ai : Douai, Cambrai
- En Champagne et Lorraine, il a donné les noms en -ey : Briey,
Pompey
- Dans le domaine franco-provençal (Ain, Isère, Rhône),
il a donné les noms en -ieu : Ambérieu, Chassieu, Jussieux.
En conclusion, ces formations en -acum ont connu une très vaste
et très riche expansion, puisqu'elles constituent actuellement
le
1/20e de tous les noms de lieux habités de France.
Vous priant d'excuser le retard mis pour vous apporter cette
réponse, nous vous adressons nos sincères salutations.
Sylvie Lejeune - Bureau de toponymie
Nu ligt er een dorpje Savenay bij Nantes en dat zou ook geschreven kunnen
worden als Savené. Arnold Nivelle kwam met het volgende meesterlijke stukje
tekst. Waardoor de stamboom ineens doorschoof naar 1570
(Bron: G.A.Maastricht, Vroenhofs Hooggerecht, nr. 278, Gichten)
"
Per Overbunde, Criekelmans, Bunde den xxv novembris anno XV(superscript:
ce)LXX [25/11/1570] Soe hebben Stas Savene van Wange [= Wonck] als
man ende mombaer Cristinen wettige dochter van Wale de Stock ende Colla
de Rocklyn de soene van Jehae Fryson als man ende mombaer van Tosst
Remacle verteegen op hon gerechticheyt die zij hebbende sijn aen ende
op eyn huys hyr voertyden vercreegen bij Jeronimus Vulgraeff geleegen
opde Abtstraet alst blyckt byder gichten geschiet opden tweeden marty
anno LVII folio 279 tot behoeff Jan Huyben vanden Bannet als. [alias]
VuchterJan [= Jan van Vucht] Marie sijne huysfrouwe om ende voer honne
baete tsaemen XXXIII gulden VIJ str. Mr. [= stuivers Maestrichter cours]
die die vertiers bekanden ontfangen te hebben."
(Met dank aan Arnold Nivelle die mij deze prachtige transcriptie
zond) (Mombaer = Voogd)
Savenije (y)
De hoeveelheid naamgenoten en de distributie per provincie volgens
de volkstelling van 1947
Veel voornamen die aan de basis van patroniemen
liggen worden verklaard in de
Nederlandse
Voornamen Databank
specifieke componenten:
ij-y
vergelijk:
Savrij (y)
varianten en/of samenstellingen:
Saveny, Savonije.
aantal naamdragers bij de volkstelling van 1947 volgens het
Nederlands Repertorium van Familienamen:
Groningen 45
Friesland 6
Drenthe 40
Overijssel 7
Gelderland 17
Utrecht 3
Amsterdam 7
Noord-Holland 11
Noord-Holland totaal 18
Den Haag 19
Rotterdam 15
Zuid-Holland 15
Zuid-Holland totaal 49
Zeeland 0
Noord-Brabant 44
Limburg 3
totaal 232
Mijn eigen klein onderzoek in 1984 gaf het volgend resultaat
(bron telefoon boeken) (om privacy redenen zijn de namen en
adressen verwijdert. Aannemende dat dit gezinnen zijn met
een gemiddelde van 3 personen 138 x 3 = 414
Lijst van namen
Amsterdam 4
Aarie Rixtel 1
Almelo 2
Arnhem 3
Assen 1
Alkmaar 4
Bergum(Fr.) 1
Bloemendaal 1
Breda 3
Bussum 1
Capelle a/d IJssel 1
Delfzijl 1
Diemen 1
Eersel 1
Eindhoven 23
Enschedé 5
Erica 5
E mmen 4
Geldrop 1
s'Gravenhage 2
Groningen 8
Harderwijk 1
Haren 1
Heemskerk 2
Heerenveen 1
Heerlen 1
Hei- en Boeicop 1
Hengelo(O) 5
s'Hertogenbosch 2
Hilversum 2
Huizen 1
Klazienaveen 3
Krimpen a/d IJssel 2
Landsmeer 1
Maarssen 2
Middelburg 1
Musselkanaal 1
Naarden 3
Oldenzaal 3
Oude Pekela 2
Papendrecht 1
Rheden 1
Rotterdam 8
Rijen 1
Stadskanaal 1
Schalkhaar 1
Sneek 1
Soest 2
Tilburg 2
Twello1
Uitgeest 1
Utrecht 6
Veendam 4
Veldhoven 3
Vlaardingen 2
Voorschoten 1
Vught 1
Venhuizen 1
België
4 SAVENAY Antwerpen (Anvers) [ arr. Antwerpen (Anvers) P.
Antwerpen ]
3 SAVENAY Schoten [ arr. Antwerpen (Anvers) P. Antwerpen ]
1 SAVENAY Scherpenheuvel-Zichem (Montaigu-Zichem) [ arr. Leuven
(Louvain) P. Brabant ]
1 SAVENAY Helecine [ arr. Nivelles (Nijvel) P. Brabant ]
2 SAVENAY Oostende (Ostende) [ arr. Oostende (Ostende) P.
West-Vl. ]
2 SAVENAY Awans [ arr. Liege (Luik) P. Liege ]
3 SAVENAY Neupre [ arr. Liege (Luik) P. Liege ]
3 SAVENAY Gingelom [ arr. Hasselt P. Limburg ]
2 SAVENAY Peer [ arr. Maaseik P. Limburg ]
1 SAVENAY Hechtel-Eksel [ arr. Maaseik P. Limburg ]
5 SAVENAY Bilzen [ arr. Tongeren (Tongres) P. Limburg ]
1 SAVENAY Borgloon (Looz) [ arr. Tongeren (Tongres) P. Limburg
]
3 SAVENAY Kortessem [ arr. Tongeren (Tongres) P. Limburg ]
13 SAVENAY Lanaken [ arr. Tongeren (Tongres) P. Limburg ]
16 SAVENAY Riemst [ arr. Tongeren (Tongres) P. Limburg ]
6 SAVENAY Tongeren (Tongres) [ arr. Tongeren (Tongres) P.
Limburg ]
Op de reunie waren er in ieder geval 192, lees hier het krante
artikel van 22 September 1986 uit het dagblad Tubantia.
Verklaring van de naam Boekholt
Volgens het meertens instituut
verklaring:
Boekholt was wel de (Nederlandse) benaming voor de plaats Bocholt in Duitsland. Maar een aantal naamdragers kan mogelijk een verband leggen met het dorpje Boekholt of Boekelte, gemeente Weststellingwerf, in Friesland.
naamsvermeldingen en literatuurreferenties:
• [Heines-1990, p 35].
• [R.A. Ebeling, 'Over het ontstaan van de familienaam Van Ankorven', in: DMB 31 (1979), nr 1, p 27].
• [M.P.J. van den Brand, 'Erfdelingen uit 1538 en 1541 tussen telgen van het geslacht Van Boickholtz omtrent goederen van huize Tongelaar en elders in het Land van Cuijk', in: Merlet. Uitgave van de Historische Kring Land van Cuijk 36 (2000), nr 2, p 31].
• Garreth Harbers ofte van Bockholth, Zutphen 1605 = Garrit van Bockhoelt, 1607; Roloff Wesselss van Boeckholdt, Zutphen 1608 = Roelof van Boeckholt, lidmaat 1615 [Galema-2000, deel 1, p 13].
• Daniel Jakobs Boekholt, geb. Oude Pekela 1778; zoon van Jakob Ubbes Boekholt [Informant: Henny Savenije (adam_eve at henny-savenije.pe.kr), 9-3-2003].
De oorsprong van het woord Boek is dus beuk, de kaften van boeken werden dus van Beukenhout gemaakt. Boek en beuk is dus hetzelfde woord, dus Boekholt is het Beukenbos. Kijken we naar de verspreiding van de naam:
Dan zien we dat deze relatief het meeste voorkomt in de provincie Drenthe en is het ongelooflijk dat er niet meer Savenije's met Boekholtjes getrouwd zijn. Er waren echter twee grote hindernissen te nemen: het geloof en de stand. De Savenije's waren katholiek (of zoals iemand het eens zei: "Roomser dan de Paus") en waren middenstanders, de Boekholtjes gereformeerd (en zoals ik van mijn Canadese verre nicht heb begrepen, strikt gereformeerd) en over het algemeen arbeiders, landarbeiders en keuterboertjes. Dat waren tot in de eerste helft van de 20'ste eeuw onoverkomelijke barrieres.
aantal naamdragers bij de volkstelling van 1947 volgens het Nederlands Repertorium van Familienamen:
|
|
Groningen |
124 |
Friesland |
24 |
Drenthe |
168 |
Overijssel |
23 |
Gelderland |
36 |
Utrecht |
14 |
Amsterdam |
29 |
Noord-Holland |
6 |
Noord-Holland totaal |
35 |
Den Haag |
33 |
Rotterdam |
28 |
Zuid-Holland |
21 |
Zuid-Holland totaal |
82 |
Zeeland |
0 |
Noord-Brabant |
20 |
Limburg |
13 |
totaal |
539 |
Het gehucht Boekholt is te zien op dit kaartje en als u op de kaart klikt kunt u zien in welke gemeente dit ligt
|